Σεπτέμβρης 2019, 1η δημοσίευση SL Press
Μπορεί να διακοπεί το σπιράλ κρίση-εξευτελισμός-παραχωρήσεις-«διάλογος»- δορυφοροποίηση;
Είναι γνωστό ότι η Διεθνής Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982 (ΔΣΔΘ) αναγνωρίζει σε όλα τα παράκτια κράτη δικαίωμα χωρικών υδάτων μέχρι 12 μίλια, υφαλοκρηπίδας κατ’ αρχήν 200νμ και ΑΟΖ 200νμ,με αφετηρία πάντα τις λεγόμενες «γραμμές βάσης». Σε περίπτωση ανεπαρκών αποστάσεων προβλέπεται η αρχή της «μέσης γραμμής». Το δικαίωμα στην υφαλοκρηπίδα θεωρείται αυθύπαρκτο ενώ για ΑΟΖ απαιτείται καθορισμός. Τα ίδια δικαιώματα απονέμει ρητά η σύμβαση και στα νησιά. Τη σύμβαση έχει υπογράψει η Ελλάδα όχι όμως και η Τουρκία, οπότε κατ’ αρχήν δεν τη δεσμεύει, αυτό όμως δεν την εμπόδισε να καθορίσει ΑΟΖ με τη Λιβύη με τη διαδικασία που προβλέπει η ΔΣΔΘ. Η Τουρκία δηλώνει ότι δεν αναγνωρίζει υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ στα νησιά, γι’ αυτό και δεν προσχωρεί στη ΔΣΔΘ, συνεπώς με βάση τη μέση γραμμή, θεωρεί ότι αποτελεί δική της υφαλοκρηπίδα (και μελλοντικά ΑΟΖ) το μισό Αιγαίο και ολόκληρη η θαλάσσια έκταση μεταξύ Κύπρου, Τουρκίας, Καστελόριζου, Ρόδου και Κρήτης.
Αφετηρία της τρέχουσας κρίσης είναι η απόφαση της Τουρκίας να κάνει πράξη τη θέση της ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ . Δηλαδή να ασκήσει τα κυριαρχικά δικαιώματα που αυθαίρετα αποδίδει στον εαυτό της, κάνοντας γεωλογικές έρευνες σ’ αυτό που δηλώνει υφαλοκρηπίδα της , ενώ σύμφωνα με την ΔΣΔΘ είναι υφαλοκρηπίδα των ελληνικών νησιών. Αν πετύχει να υλοποιήσει ντε φάκτο τη θέση της, το σύνολο των νησιών του ανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα θα εγκλωβιστούν εντός τουρκικής υφαλοκρηπίδας και μελλοντικά ΑΟΖ, στην οποία η Τουρκία αποκλειστικά θα ασκεί έρευνα και εκμετάλλευση βυθού, αλιεία, θα έχει δικαίωμα να τοποθετεί πλωτές εξέδρες, να δημιουργεί τεχνητά νησιά κοκ . Η απώλεια της υφαλοκρηπίδας είναι προφανές ότι θα δημιουργήσει ασφυξία στα ελληνικά νησιά, προοδευτικά θα θέσει και θέματα κυριαρχίας αφού δεν θα είναι οικονομικά βιώσιμα και τελικά θα οδηγήσει στη δορυφοροποίηση της Ελλάδας συνολικά.
Η Τουρκία απαιτεί από την Ελλάδα να αποδεχθεί ως τετελεσμένο την απώλεια της υφαλοκρηπίδας της, με τις παραπάνω συνέπειες, ή να την υπερασπιστεί με πόλεμο. Αυτό είναι το πλαίσιο της σημερινής ελληνοτουρκικής κρίσης και το δίλημμα είναι περισσότερο από σαφές.
Η ελληνική ελίτ έδωσε ήδη την απάντησή της: Σιωπηλή αποδοχή των πράξεων κυριαρχίας της Τουρκίας και εκκλήσεις στους «εταίρους» και «συμμάχους» για μια δήλωση συμπάθειας και καταδίκης . Το μάξιμουμ των διακηρυγμένων επιδιώξεών της είναι να επιβάλει η ΕΕ …κυρώσεις . Η ΕΕ φυσικά παραπέμπει ακόμη και τη συζήτηση περί κυρώσεων στις ελληνικές καλένδες. Όμως εκεί που οι κυρώσεις προωθούν τα δυτικά συμφέροντα επιβάλλονται αμέσως. Προς το εσωτερικό θέτει το ερώτημα «και τι θέλατε να κάνουμε ; πόλεμο»; Υπονοώντας ότι η ήττα θα ήταν βέβαιη .
Η απάντηση είναι ότι αυτό που σε πρώτη φάση θα χρειαζόταν, είναι να μην κάνουν τα πράγματα χειρότερα: Να μην διακινούν τους γελοίους ισχυρισμούς ότι το Ουρούτς Ρεις δεν κάνει στ’ αλήθεια έρευνες γιατί το εμποδίζει ο θόρυβος των πολεμικών που το συνοδεύουν, οπότε δεν θίγει τα κυριαρχικά μας δικαιώματα . Τότε γιατί εκλιπαρούν για κυρώσεις ;
Να μην κάνουν βεβιασμένες – σπασμωδικές ρυθμίσεις με τρίτες χώρες παρέχοντας κυριαρχικά μας δικαιώματα ( μειωμένη «επήρεια» των νησιών, αλιευτικά δικαιώματα κοκ). Αλήθεια τι επιδιώκουν να δείξουν στην Τουρκία με αυτές τις συμφωνίες; Ότι εκχωρούν κυριαρχικά δικαιώματα σε τρίτους με συνοπτικές διαδικασίες; Να δικαιώσουν την θέση της ότι τα νησιά πρέπει να έχουν λιγότερα δικαιώματα στη θάλασσα από ότι τα ηπειρωτικά εδάφη; Εν τέλει, σε τι μας βοήθησαν οι παραχωρήσεις στην Αίγυπτο και Ιταλία στην εν εξελίξει ελληνοτουρκική κρίση;
Δυστυχώς ο κυνικός τρόπος που τέθηκε το ζήτημα από την Τουρκική κυβέρνηση αντιστοιχεί στα πράγματα : «Εμείς παίρνουμε εδώ και τώρα αυτό που θεωρούμε ότι μας ανήκει και αν δεν το αποδέχεσαι έλα να πολεμήσεις …» Επιβεβαιώθηκε για μια ακόμη φορά ότι στις διεθνείς σχέσεις προέχον είναι η ισχύς , αυτή καθορίζει (και) την ερμηνεία του διεθνούς δικαίου.
Αντίθετα η ελληνική ελίτ ασχολείται με τις επικοινωνιακές εντυπώσεις και βαυκαλίζεται ότι δημιουργεί φανταστικούς συσχετισμούς και συμμαχίες που δεν έχουν καμία επαφή με τα πραγματικά δεδομένα:
Τα περί προσφυγής σε διεθνή δικαστήρια κλπ αυτή τη στιγμή ακούγονται εκτός θέματος. Η Τουρκία δεν περιμένει κάποια δικαστική απόφαση για να πάρει αυτό που θέλει ήδη το κατοχυρώνει στο πεδίο και μάλιστα χωρίς πρακτική αντίσταση από την πλευρά μας.
Είναι εκτός πραγματικότητας να περιμένουμε ότι το ΝΑΤΟ θα « συνετίσει» την «τουρκική παραβατικότητα» για να επικαλεστούμε την παιδαριώδη-απολιτική φρασεολογία των κυβερνητικών ιθυνόντων . Η Τουρκία για λογαριασμό του ΝΑΤΟ διεξάγει σήμερα δύο πολέμους :Στη Λιβύη και στη Συρία. Θυμίζουμε ότι εναγωνίως η κυβέρνηση Τράμπ από την αρχή της θητείας της έψαχνε αντικαταστάτη στην κατοχή της βορειοανατολικής Συρίας. Αρνήθηκε η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος , η Γαλλία, το Βέλγιο κ.α. Μόνο η Τουρκία βρέθηκε διαθέσιμη και εξασφαλίζει σήμερα για λογαριασμό των ΗΠΑ-Ισραήλ τη συνέχιση της κατοχής της ΒΑ Συρίας και τον εγκλωβισμό της Ρωσίας σε ένα πόλεμο φθοράς. Στη Λιβύη , να μην ξεχνάμε ότι η κυβέρνηση Σάραντζ είναι απλά οι εγκάθετοι της Δύσης , έστω και με γκρίνιες από τη Γαλλία. Η Τουρκία ήταν αυτή που απέτρεψε τον κίνδυνο κατάρρευσής της και ανέτρεψε το συσχετισμό στο πεδίο της μάχης. Στάθηκε εμπόδιο στη Ρωσία και σε αυτό το μέτωπο. Ήδη δηλώνει διαθέσιμη για εμπλοκή και στον πόλεμο της Υεμένης, για να πετύχει εκεί που απέτυχε η Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ και η Γαλλία . Στη Δύση είναι καθαρό ότι ο ρόλος της Τουρκίας για την προώθηση των συνολικών δυτικών συμφερόντων στην Ανατολή, παραμένει αναντικατάστατος και αυτό θα καθορίζει τη στάση της σε οποιαδήποτε ελληνοτουρκική σύγκρουση . Ακόμη και της Γαλλίας που -χωρίς καμία τεκμηρίωση- πιστεύουν, σήμερα, κάποιοι ότι θα είναι δίπλα στην Ελλάδα ακόμη και σε πόλεμο. Η υλοποίηση των φιλοδοξιών του κ. Μακρόν για ανάκτηση της Γαλλικής πατρωνείας στο Λίβανο εξαρτάται προφανώς από τη συντήρηση του πολέμου στη Συρία. Τη δουλειά αυτή τη διεκπεραιώνει η Τουρκία. Οι νεοαποικιοκρατικές του φιλοδοξίες στην Αφρική εξαρτώνται απολύτως από το περιθώριο που θα του αφήσουν εκεί οι ΗΠΑ. Αυτά δείχνουν ότι πραγματική δέσμευση της Γαλλίας στο πλευρό της Ελλάδας δεν μπορεί να υπάρξει, ακόμη και η φραστική είναι και θα παραμείνει «μετρημένη».
Δυστυχώς το ΝΑΤΟ δεν είναι ούτε δομή αλληλεγγύης ούτε αρένα δημιουργίας συσχετισμών. Είναι απλά το εργαλείο που έφτιαξαν και διευρύνουν συνεχώς οι ΗΠΑ για την προώθηση των συμφερόντων τους που παρά τις μικροτριβές, ταυτίζονται με τα συμφέροντα και των υπολοίπων μεγάλων χωρών της Δύσης. Για την περιοχή μας στόχος του ΝΑΤΟ είναι να εξασφαλίζει ότι η Ανατολική Μεσόγειος θα παραμένει αμερικανική λίμνη. Η αναλογία των παρόχθιων στην αμερικανική λίμνη λίγο ενδιαφέρει. Γιαυτό και η εκκωφαντική σιωπή του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ σε αυτή τη φάση της κρίσης.
Οι μάταιες Γερμανικές μεσολαβητικές προσπάθειες το μόνο που κατάφεραν ήταν να υπογραμμίσουν ότι κανείς δεν πρέπει να αντιμετωπίζει την ΕΕ σαν μηχανισμό πίεσης προς την Τουρκία γιατί απλούστατα η Τουρκία έχει την τύχη να μην είναι μέλος της ΕΕ, οπότε τα γνωστά εργαλεία πίεσης της ΕΕ ( νομισματική κυκλοφορία, έλεγχος του τραπεζικού συστήματος, χρηματοδοτήσεις , κοινοτική νομοθεσία, πρόστιμα , έλεγχος της εσωτερικής αγοράς κοκ) απλά δεν έχουν πεδίο εφαρμογής εναντίον της. Αντίθετα έχουν και παραέχουν στην Ελλάδα που υπάγεται στη διοίκηση του διευθυντήριου. Αυτή ακριβώς η ανεξαρτησία της από την ΕΕ επιτρέπει στην Τουρκία να πιέζει αντί να πιέζεται. Κανείς δεν πρέπει να ξεχνά επίσης, ότι όλες ανεξαιρέτως οι χώρες της ΕΕ είναι μέλη του ΝΑΤΟ . Θα ήταν αφελές να πιστέψει κάποιος ότι η ΕΕ μπορεί να εφαρμόσει εξωτερική πολιτική διαφορετική από αυτή της στρατιωτικής δομής στην οποία ανήκουν οι χώρες-μέλη..
Κανείς λογικός άνθρωπος δεν μπορεί να είναι αισιόδοξος για το αποτέλεσμα, αν συνεχίζει να διαχειρίζεται την ελληνοτουρκική σύγκρουση η σημερινή ελληνική ελίτ. Η δουλικότητά της και η ανικανότητά της να παράγει δική της πολιτική για τη χώρα επιβεβαιώνεται αυτές τις μέρες για μια ακόμη φορά. Αυτό που την απασχολεί τώρα είναι να πείσει (στο εσωτερικό ) ότι προς το παρόν δεν έγινε τίποτα, οπότε η αποφασιστική αντίδραση μπορεί να αναβληθεί για την επόμενη φάση, των γεωτρήσεων ή εν πάσει περιπτώσει για κάποτε, στο άδηλο μέλλον… Πρόκειται για συμπεριφορά ήδη ηττημένου. Η ελληνική ελίτ μας οδήγησε για μια ακόμη φορά στο να υποστούμε συνέπειες στρατιωτικής ήττας χωρίς πόλεμο . Αν τελικά συρθούμε και σε πόλεμο, επειδή η Τουρκική κυβέρνηση θα τον επιβάλει, μάλλον δεν πρέπει να χαιρόμαστε που τη διοίκησή του θα την έχει το σημερινό πολιτικό σύστημα.
Σε πιο μακροπρόθεσμο επίπεδο , αν κλείσει ο σημερινός κύκλος χωρίς ανεπανόρθωτες απώλειες, από τη σημερινή κρίση έγινε νομίζω φανερό ότι η Τουρκία μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο σε ένα διαφορετικό πλαίσιο, έξω από το φαύλο κύκλο δουλικότητας- εξάρτησης, με πρώτο βήμα της ανάκτηση του ελέγχου της οικονομίας και των ενόπλων δυνάμεων από μια πατριωτική κυβέρνηση που θα βάλει τη χώρα σε άλλες διεθνείς ισορροπίες με άξονα τα δικά της συμφέροντα, όχι αυτά του ΝΑΤΟ ή της ΕΕ, αξιοποιώντας τις νέες δυνατότητες που προσφέρει ο αναδυόμενος πολυπολικός κόσμος.